System zarządzania jakością

System zarządzania jakością – to kompleksowe podejście do zarządzania organizacją, mające na celu osiągnięcie wysokiego poziomu jakości produktów lub usług, zaspokojenie potrzeb klientów oraz spełnienie wymogów standardów i przepisów regulacyjnych. Podstawą systemu jakości zawsze jest działalność firmy – może to być produkcja, dystrybucja produktów lub świadczenie usług.

Główne składniki SZJ:

Polityka jakości firmy: Określenie celów i kierunków organizacji w zakresie jakości produktów lub usług, ukierunkowane na jej poprawę, zmniejszenie ilości wyrobów niezgodnych oraz rozwój firmy.

Planowanie jakości: Opracowanie celów jakościowych oraz procesów mających na celu zapewnienie jakości produktów lub usług.

Produkcja produktów/świadczenie usług: Organizacja i realizacja faktycznej produkcji towarów lub świadczenia usług zgodnie z zatwierdzonymi procedurami, instrukcjami roboczymi i w celu realizacji celów jakościowych.

Kontrola jakości: Wdrożenie systemu kontroli jakości produktów lub usług w postaci kontroli wejściowej, przeprowadzania testów, inspekcji, wypełniania list kontrolnych zgodności itp., co pozwala zapobiegać powstawaniu defektów i zapewniać zgodność z wymaganiami jakości. Skutecznym narzędziem są audyty wewnętrzne pod kątem zgodności z wymaganiami wewnętrznymi oraz normami, regulacjami i przepisami prawa.

Doskonalenie jakości: Stałe doskonalenie produktów/usług, procesów oraz systemów zarządzania w celu osiągnięcia większej efektywności i zaspokojenia potrzeb klientów. Ankietowanie klientów, analiza i rozpatrywanie reklamacji.

We wdrażaniu SZJ mogą pomagać standardy systemów zarządzania jakością. Najpopularniejsze standardy to:

ISO 9001: Międzynarodowy standard określający wymagania dotyczące systemów zarządzania jakością w organizacjach we wszystkich branżach. ISO 9001 zapewnia ramy dla efektywnego zarządzania procesami organizacji z uwzględnieniem wymagań klientów i regulacyjnych. Jest uniwersalnym standardem dla każdej dziedziny.

ISO 13485: Standard specjalizujący się w systemach zarządzania jakością wyrobów medycznych oraz usług lub powiązanych branż. Określa wymagania dotyczące systemu jakości specyficzne dla produkcji wyrobów medycznych i świadczenia usług.

ISO 22000: Standard określający wymagania dla systemów zarządzania bezpieczeństwem żywności. ISO 22000 pomaga organizacjom ustanowić systemy zarządzania ryzykiem, zapewnić bezpieczeństwo żywności i zgodność z wymogami regulacyjnymi.

Standardy te pomagają organizacjom ustanowić i utrzymać efektywne systemy zarządzania jakością, co umożliwia osiągnięcie wysokiej jakości produktów lub usług, zaspokajanie potrzeb klientów oraz przestrzeganie wymogów standardów i regulacji.

Dobrym narzędziem do wdrażania SZJ jest cykl PDCA (Plan-Do-Check-Act), czyli planuj-wykonuj-sprawdzaj-działaj. Cykl ten został opracowany przez Edwarda Deminga i jest metodologią zarządzania oraz ciągłego doskonalenia procesów.

Cykl składa się z czterech etapów:

Plan (Plan): Na tym etapie określa się cele i zadania oraz opracowuje strategie, metody i procesy, które pomogą osiągnąć te cele.

Wykonanie (Do): Na tym etapie realizowane są zaplanowane działania, w tym wykonywanie procesów zgodnie z opracowanym planem.

Sprawdzenie (Check): Po realizacji działań ocenia się ich skuteczność. Może to obejmować analizę wyników, porównanie z początkowymi wskaźnikami oraz określenie odchyleń od oczekiwań.

Działanie (Act): Na tym etapie podejmuje się działania w celu udoskonalenia procesu na podstawie uzyskanych wyników. Może to obejmować wdrażanie działań korygujących, modyfikację planu lub wprowadzenie zmian w samym procesie.